Ławnicy

Zgodnie z ustawą Prawo o ustroju sądów powszechnych najpóźniej w październiku roku kalendarzowego, w którym upływa kadencja dotychczasowych ławników rada miasta powinna dokonać wyboru nowych. Kadencja ławników sądów okręgowych i rejonowych trwa cztery lata kalendarzowe następujące po roku, w którym dokonano wyborów. 

Obecna kadencja obejmuje lata 2024-2027.

WYBORY ŁAWNIKÓW 2024-2027

31 grudnia 2023 r. kończy się kadencja ławników sądów powszechnych 2020-2023. 

Ławników wybierają rady gmin, których obszar właściwości jest objęty właściwością sądów, w głosowaniu tajnym jako zadanie zlecone
z zakresu administracji rządowej^[1].

Liczbę ławników wybieranych przez poszczególne rady gmin dla wszystkich sądów działających na obszarze właściwości sądu okręgowego ustala kolegium sądu okręgowego^[2].

Wszelkie informacje dotyczące pełnienia obowiązków ławników znajdują się w art. 158-175 Rozdziału 7 Ustawy o ustroju sądów powszechnych, zwanej dalej ustawą. Poniżej podajemy najważniejsze informacje organizacyjne dla osób zainteresowanych ubieganiem się o wybór (lub ponowny wybór) na ławnika.

KALENDARZ WYBORCZY:

- do  31 maja 2023 r. prezes sądu okręgowego podaje do wiadomości poszczególnym radom gmin liczbę wybieranych przez nie ławników (art. 161 § 2 Ustawy),
- do  30 czerwca 2023 r. uprawnione podmioty mogą zgłaszać radom gmin kandydatów na ławników (art. 162 § 1 Ustawy),
- najpóźniej w październiku 2023 r. odbywają się wybory ławników (art. 163 § 1 Ustawy),
- do  31 października 2023 r. rady gminy przesyłają prezesom właściwych sądów listę wybranych ławników wraz z dokumentami, o których mowa w art. 162 § 2-4 Ustawy (art. 164 § 1 Ustawy),
- do  31 grudnia 2023 r. prezes właściwego sądu wręcza ławnikom zawiadomienie o wyborze, odbiera od nich ślubowanie, wpisuje na listę ławników, którzy mogą być wyznaczani do orzekania oraz wydaje legitymację (art. 164 § 2 i 3 Ustawy).
 
ILU ŁAWNIKÓW WYBIERZE RADA MIASTA CZARNKÓW

Prezes Sądu Okręgowego w Poznaniu poinformował Radę Miasta Czarnków o następującej o liczbie wybieranych ławników:
- do Sądu Rejonowego w Trzciance - 2 ławników.
Nie przewiduje się wyboru ławników do orzekania z zakresu prawa pracy.

KTO MOŻE ZGŁOSIĆ KANDYDATA?

Zgodnie z art. 162 § 1 Ustawy kandydatów na ławników do sądów okręgowych i rejonowych mogą zgłaszać radom gmin prezesi właściwych sądów, stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie przepisów prawa (z wyłączeniem partii politycznych) oraz co najmniej 50 (pięćdziesięciu) obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonującej wyboru.

KTO MOŻE BYĆ ŁAWNIKIEM?

Ławnikiem może być wybrany ten, kto:
1)  posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
2)  jest nieskazitelnego charakteru,
3)  ukończył 30 lat,
4)  jest zatrudniony, prowadzi działalność gospodarczą lub mieszka w miejscu kandydowania co najmniej od roku,
5)  nie przekroczył 70 lat,
6)  jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika,
7)  posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe.

ŁAWNIKIEM NIE MOŻE BYĆ:

1)  osoba zatrudniona w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze,
2)  osoba wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego,
3)  funkcjonariusz Policji oraz inna osoba zajmująca stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń,
4)  adwokat i aplikant adwokacki,
5)  radca prawny i aplikant radcowski,
6)  duchowny,
7)  żołnierz w czynnej służbie wojskowej,
8)  funkcjonariusz Służby Więziennej,
9)  radny gminy, powiatu i województwa.

Nie można być ławnikiem jednocześnie w więcej niż jednym sądzie

JAKIE DOKUMENTY NALEŻY ZŁOŻYĆ?

Zgłoszenia kandydatów na ławników dokonuje się na karcie zgłoszenia, do której załącza się dokumenty o których mowa w art. 162 § 2-4 Ustawy^[3].
Lista dokumentów została wymieniona niżej.
Karta zgłoszenia kandydata na ławnika, która stanowi załącznik do rozporządzenia, umożliwia uzyskanie jednolitych, wszechstronnych informacji o kandydacie przez wszystkie organy weryfikujące zgłoszenia. Informacje zawarte w karcie zgłoszenia są również wykorzystywane przez administrację sądu.

Do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia dołącza się następujące dokumenty:

·  informację o kandydacie z Krajowego Rejestru Karnego,
· oświadczenie kandydata, że nie jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe,
· oświadczenie kandydata, że nie jest lub nie był pozbawiony władzy rodzicielskiej, a także, że władza rodzicielska nie została mu ograniczona ani zawieszona,
· zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia kandydata, wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika,
· dwa zdjęcia zgodne z wymogami stosowanymi przy składaniu wniosku o wydanie dowodu osobistego.

Informacja o kandydacie z Krajowego Rejestru Karnego, oświadczenia kandydata na ławnika oraz zaświadczenie lekarskie powinny być opatrzone datą nie wcześniejszą niż 30 (trzydzieści) dni przed dniem zgłoszenia.

Ponadto do karty zgłoszenia należy dołączyć:

· aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpis lub zaświadczenie potwierdzające wpis do innego właściwego rejestru lub ewidencji (art. 162 § 3 Ustawy) – jeśli kandydata zgłasza stowarzyszenie lub inna organizacja społeczna lub zawodowa, zarejestrowana na podstawie przepisów prawa. Zgodnie z treścią art. 4 ust. 4aa ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1683 ze zm.), dalej „ustawa o KRS”, pobrane samodzielnie wydruki komputerowe informacji o podmiotach wpisanych do Rejestru mają moc zrównaną
z mocą odpisu aktualnego z rejestru, wydawanego przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego, o których mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o KRS, jeżeli posiadają cechy umożliwiające ich weryfikację z danymi zawartymi w Rejestrze,

· imienną listę osób zgłaszających kandydata wraz z podaniem ich numeru PESEL, miejsca stałego zamieszkania i własnoręcznym podpisem każdej z tych osób – gdy zgłoszenia kandydata na ławnika dokonuje grupa pięćdziesięciu obywateli (art. 162 § 4 Ustawy). Osobą uprawnioną do składania wyjaśnień w sprawie zgłoszenia kandydata jest osoba, której nazwisko zostało umieszczone jako pierwsze na liście (art. 162 § 6 Ustawy).

Odpis z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpis lub zaświadczenie potwierdzające wpis organizacji społecznej lub zawodowej do właściwego rejestru lub ewidencji powinny mieć datę nie wcześniejszą niż 3 (trzy) miesiące przed dniem zgłoszenia (art. 162 § 5 Ustawy).

Koszt opłaty za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego oraz aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpisu lub zaświadczenia innego właściwego rejestru lub ewidencji ponosi Skarb Państwa (art. 162 § 7 i § 8 Ustawy).

Opłaty za badania lekarskie i za wystawienie zaświadczenia lekarskiego ponosi kandydat na ławnika (art. 162 § 7a Ustawy).

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Sprawiedliwości podstawę przetwarzania danych kandydata stanowi art. 6 ust. 1 lit. c i e ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO),
a dobrowolne przekazanie w karcie zgłoszenia na ławnika niezbędnych danych osobowych, a tym samym zainicjowanie z własnej woli procesu leżącego w interesie publicznym i dalsze prowadzenie postępowania przez organy władzy publicznej powoduje, że nie ma potrzeby składania przez kandydata dodatkowego oświadczenia o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych.

Jeśli zgłoszenie kandydata nie będzie spełniało wymagań formalnych lub wpłynie do Rady Miasta po 30 czerwca 2023r., pozostanie bez dalszego biegu (czyli nie zostanie przez Radę rozpatrzone), co Rada stwierdza w drodze uchwały.

Kandydatów na ławników należy zgłaszać w Biurze Obsługi Klienta (parter Ratusza) w godzinach pracy Urzędu: poniedziałek 7.30-17.00, wtorek-czwartek 7.30-15.30, piątek: 7.30-15.00 – do 30 czerwca 2023 r. 

Szczegółowe informacje można uzyskać pod nr telefonu tel. 067 253 02 11. 

Karty zgłoszeń dostępne są do pobrania w Biurze Obsługi Klienta Urzędu Miasta Czarnków (parter), jak również na stronie BIP Urzędu.  

Wybory na ławników odbędą się najpóźniej w październiku br.

 
^[1] Zgodnie z treścią art. 160 § 1 i 2 Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych. 
^[2] Art. 161 § 1 Prawo o ustroju sądów powszechnych.  
^[3] Wynika to z § 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2011 r.
 w sprawie sposobu postępowania z dokumentami złożonymi radom gminy przy zgłaszaniu kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia (Dz. U. Nr 121, poz. 693 ze zm.)